بررسی نقش آموزش های غیررسمی بهزیستی در جهت وصول به اهداف سند جامع پیشگیری از اعتیاد

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش آموزش های غیررسمی بهزیستی در جهت وصول به اهداف سند جامع پیشگیری از اعتیاد می باشد. این مطالعه از نوع توصیفی-پیمایشی بوده و جامعه مورد مطالعه الف) بسته های آموزشی مورد استفاده سازمان بهزیستی در راستای پیشگیری از اعتیاد، ب) کارشناسان آموزش گر برنامه های پیشگیری از اعتیاد سازمان بهزیستی استان آذربایجان شرقی و ج) افراد آموزش دیده برنامه های پیشگیری از اعتیاد شهرستان آذرشهر در سال های 91 و 92 می باشد. نمونه آماری برای تحلیل محتوا به روش هدفمند و از بین بسته هایی که مرتبط با اعتیاد بودند شامل: 1- بسته آموزشی پیشگیری از سوء مصرف مواد ویژه همسران شامل سوء مصرف مواد 2- آموزش مهارت های زندگی (1) و 3- آموزش مهارت های زندگی (2) انتخاب شد و روش تمام شماری در نظر گرفته شده است. حجم نمونه برای کارشناسان و شرکت کنندگان در دوره های آموزشی طبق جدول کرجسی و مورگان، به ترتیب 24 و 346 نفر مشخص شد، و در جمع آوری اطلاعات از 21 کارشناس و 120 نفر شرکت کننده اطلاعات لازم جمع آوری شد. ابزار اندازه گیری در این پژوهش برای تحلیل محتوای بسته های آموزشی انتخاب شده فهرست وارسی تحلیل محتوا بود، برای بررسی دیدگاه کارشناسان و رفتار پیشگیرانه از اعتیاد افراد آموزش دیده دو پرسش نامه محقق ساخته براساس مبانی نظری و علمی تحقیق ساخته شد. برای بررسی روایی پرسشنامه ها و تحلیل محتوا از روایی محتوایی، و روایی سازه به روش همسانی درونی و تحلیل عاملی استفاده شد، برای تعیین پایایی پرسشنامه های کارشناسان و رفتار پیشگیرانه از اعتیاد افراد آموزش دیده از آزمون آلفای کرانباخ استفاده گردید. ضریب پایایی تحلیل محتوا در بسته آموزشی پیشگیری از اعتیاد و مهارت های زندگی (1) و مهارت های زندگی (2) به ترتیب برابر 0/91، 0/88، 0/78، و برای پرسشنامه های کارشناسان و رفتار پیشگیری از اعتیاد افراد آموزش دیده به ترتیب برابر با 0/96 و 0/96 محاسبه شد. داده ها با کمک روش تحلیل محتوا (آنتروپی شانون) و روش های آماری: میانگین و انحراف معیار و آزمون های t تک نمونه ای و t وابسته و همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که در محتوای بسته آموزشی پیشگیری از اعتیاد به ترتیب بیشترین توجه بر مولفه خوداگاهی و همدلی، و کم ترین توجه به ارتباط موثر و بین فردی، و در محتوای کتاب مهارت های زندگی (1) بیشترین توجه به مولفه تصمیم گیری و حل مسأله و کم ترین توجه به مولفه تفکر خلاق و انتقادی، و در کتاب مهارت های زندگی (2) بیشترین توجه به مولفه تصمیم گیری و حل مسأله و کم ترین توجه به مولفه آموزش درباره مواد شده بود؛ در بررسی دیدگاه کارشناسان درخصوص آموزش های پیشگیری از اعتیاد، یافته ها نشان داد که میانگین کلیه مولفه های آموزش های پیشگیری از اعتیاد در سطح 0/05 معنادار بودند و میانگین مولفه ی آموزش درباره مواد نسبت به سایر مولفه ها بیشتر بود که نشان می دهد اهمیت آن به سایر مولفه ها بیشتر است. در بررسی دیدگاه شرکت کنندگان درخصوص تفاوت بین نمرات مولفه های قبل و بعد از آموزش های پیشگیری از اعتیاد یافته ها نشان داد که بین نمرات کلیه مولفه های قبل و بعد از آموزش های پیشگیری از اعتیاد تفاوت معناداری وجود دارد.